منبع:رايانه شماره:140


BIOS سياستمدار رسمي هر سيستم كامپيوتري است كه از اولين لحظه راه اندازي كامپيوتر،تراكنش هاي حياتي كامپيوتر را مديريت مي كند. در اين مقاله به اين موضوع پرداخته مي شود كه چگونه مي توان حداكثر بهره را از آن برد و عمليات «flash »كردن بايوس به چه معناست.اصلي ترين قسمت هر كامپيوتر،«سيستم ورودي \ خروجي اوليه» (BIOS:Basic Input\Output System ) آنست. وقتي يكي از اجزاي سيستم نياز داشته باشد كه ديگر قسمت هاي كليدي داخل كامپيوتر را شناسايي كرده و با آنها ارتباط برقرار كند،به سراغ بايوس مي رود و بايوس مقدمات اين كار را فراهم كرده و در اختيارش قرار مي دهد. پس از روشن كردن كامپيوتر و پيش از انجام هر گونه عملي، اطلاعاتي كه در تراشه حافظه بايوس ذخيره گرديده خوانده مي شود. اين تراشه روي مادربرد كامپيوتر جاسازي گرديده است. بايوس سرعت عملكرد پردازنده ،RAM و گذرگاه سيستم (BUS )را تعيين مي كند(گذرگاه سيستم خود نيز نوعي سياستمدار كوچك است كه به عنوان رابط بين پردازنده و تمام اجزاي ديگر سيستم عمل مي نمايد.)در چند ثانيه اول پس از روشن كردن دستگاه،بايوس نشان مي دهد كه چه درايوهاي اپتيكالي نصب شده اند حجم هارد ديسك چقدر است و چه مقدار حافظه روي مادر برت نصب شده است. همچنين پورت هاي اتصال كيبورد و ماوس را شناسايي مي كند،پورت هاي USB را پيدا مي كند،و كارت گرافيكي ،كارت صدا و آداپتور شبكه رانيز مورد شناسايي قرار مي دهد. پس از آن با انجام يك خودآزمايي موسوم به POST (Power-on self test )شروع به راه اندازي ادامه سيستم مي نمايد. در اين خود آزمايي بايوس پيش از نمايش فهرستي از اجزاي اصلي،وجود برخي از مشكلات محتمل نظير فقدان سيستم عامل يا كيبورد را مورد بررسي قرار مي دهد. همچنين تراشه بايوس وظايفي نظير غير فعال كردن آداپتور صوتي onboard ،درخواست كلمه عبور،يا تغيير تاريخ و زمان را نيز انجام مي دهد. يك بايوس پيشرفته قابل انعطاف به دو طريق مختلف قابل برنامه ريزي است :يكي اينكه مي توان اين كار را با تنظيمات خود بايوس انجام داد. با اين كه پيش فرض تقريبا” همه تراشهاي بايوس اينست كه سرعت پردازنده، RAM ،باس سيستم و باس AGT كارت گرافيكي را بطور خودكار تعيين كند،امااغلب تراشه هاي بايوس اين امكان را مي دهند كه تنظيمات دستي دلخواه را اعمال كنيد و تنظيمات خودكار ناديده گرفته شوند. براي مثال فرض كنيد يك پردازنده 3.2 گيگاهرتزي پنتيوم 4 داريد كه طوري طراحي شده كه با سرعت 16 برابر باس سيستم 200 مگاهرتزي آن عمل كند. مي توانيد باس سيستم خود را به دلخواه افزايش داده و به 220 مكاهرتز تغيير دهيد. سرعت پردازنده كه با 16 برابر اين سرعت اجرا مي شود، برابر با 3.52 گيگاهرتز خواهد بود. احتمال دارد كه پردازنده با اين سرعت كار نكند اما قابليت تراشه بايوس اين امكان را به شما مي دهد كه سرعت هاي فوق را بيازماييد .دومين روش براي تغيير دادن اطلاعات موجود در بايوس flash كردن يا بروز رساني آنست. Flash كردن بايوس كه قدري از تغيير دادن تنظيمات بايوس پيچيده تر است برنامه تعبيه شده در هسته بايوس را تغيير مي دهد.اما چرا بايد بخواهيد نحوه عملكرد بايوس (اصلي ترين جزء سيستم )را تغيير دهيد؟ اول اين كه flash كردن بايوس خرده اشكالاتي را كه از زمان توليد مادر برد كشف شده اند، تصحيح و برطرف مي كند. چه قابليت هاي مربوط به مديريت جريان برق به درستي عمل نكنند و چه كامپيوتر نتواند دستگاه هاي plug-and-play را بطور خودكار تشخيص دهد،عمل flash كردن مي تواند بايوس را طوري ارتقاء دهد كه ميزان پاسخگويي يك كامپيوتر افزايش يابد. دوم اينكه يك بايوس ارتقاء يافته اغلب سازگاري با سخت افزار و ادواتي را كه پس از ساخت مادربرد توليد شده اند، بهبود مي بخشد. هارد دسيك هاي حجيم تر درايوهاي خارجي (external ) و كارت هاي گرافيكي نوظهور ،هر يك ممكن است با يك بايوس قديمي تر كار نكنند.سوم اينكه،چند ماه پس از نصب يك تراشه بايوس بر روي يك مادربرد بخصوص ممكن است راه هاي بهتر و كارآمدتري براي تبادل داده ها و پيكر بندي اجزاي سخت افزاري ابداع گردند. بنابراين بروز رساني تراشه بايوس باعث نيل به بهترين كارايي خواهد شد.
Flash
فوايد flash كردن بايوس آشكار هستند. اگر بنا داريد خودتان اقدام به انجام اين كار كنيد،به وب سايت كارخانه سازنده مادربرد خود برويد و به دنبال صفحات مربوط به پشتيباني پس از فروش بگرديد. از آنجا لينك مربوط به download نرم افزار را پيدا كنيد. پس از يافتن محل مربوط به مادر بردخود آخرين نسخه موجود از نرم افزار بايوس آن را دريافت نماييد. توجه داشته باشيد كه نسخه اي را كه مختص مادربردتان ساخته نشده به هيچ وجه دريافت نكنيد. نصب گونه ديگري از بايوس مادربرد بر روي سيستم ممكن است باعث شود كه بايوس و در نتيجه مادربرد غيرقابل استفاده گردد.اگر در وب سايت فوق دو نسخه ”فقط update ”و ”update ”به همراه برنامه نصب كننده ”وجود داشت،گزينه”... به همراه نصب كننده ”را انتخاب نماييد.اگر نمي توانيد اين دو را با هم دانلود كنيد،اطمينان حاصل نماييد كه ابتدا برنامه نصب كننده و سپس خود update را دريافت مي نماييد. سپس آن دو را روي يك فلاپي ديسك كپي كنيد،ديسك را در درايو قرار داده و كامپيوتر را از نو بوت نماييد. قبل از بالا آمدن سيستم،وارد برنامه BIOS شويد (معمولا” از طريق دكمه Delete يا F2 ،در غير اين صورت به مستندات مادربرد خود رجوع كنيد). در منوي Boot يا Drives ،بررسي كنيد كه تنظيمات به گونه اي باشد كه فلاپي ديسك قبل از هارد ديسك بوت شود. تغييرات انجام داده را ذخيره كنيد وسيستم را بوت كنيد. حالا سيستم از فلاپي ديسك بوت مي شود. براي اجرا برنامه update ،كافيست فقط نام فايل EXE .آن را تايپ كرده و Enter را بزنيد.سپس نام update جديد بايوس خود را انتخاب نماييد. در خلال انجام عمليات flash بايوس،به هيچ عنوان به كامپيوتر خود دست نزنيد،اگر وقفه اي در اين عمليات به وجود آيد باعث مي شود سيستم غير قابل بوت شدن گردد. به همين دليل توصيه مي شود دستگاه خود را به يك منبع مطمئن وصل كنيد و يا از UPS استفاده نمائيد. پس از اتمام عمليات Flash ،برنامه از شما مي خواهد ديسكت را از درايو خارج كرده و سيستم را بوت نماييد. اگر برنامه بخواهد خودش سيستم را بوت كند،نبايد مانع از انجام اين كار بشويد(اگر اين طور باشد،پيغامي به شما خواهد داد.)
پس از راه اندازي مجدد سيستم خواهيد ديد كه اينك كامپيوترتان با ثبات تر و با سخت افزار ها سازگارتر است و كارايي بهتري ارائه مي نمايد.